"Science". Kush janë 10 zbulimet më të mëdha shkencore të vitit 2008

Revista "Science" ka bere edhe klasifikimin e zbulimeve me te medha
shkencore te vitit qe po leme pas, pra 2008. "Riprogramimi qelizor",
pra, aktivizimi i nje grupi gjenesh qe bejne te kthehet mbrapsht "ora"
e qelizes deri tek faza embrionale. Ky eshte zbulimi me i madh i ketij
viti. Per zhvillimin qe jep ne kurimet ne mjekesi per semundje qe sot
jane te pasherueshme si Parkinson, distrofia etj. Zbulimi qendron ne
vendin e pare te klasifikimit si zbulimi shkencor i vitit 2008.


Ne vendin e dyte eshte zbulimi i planeteve jashtediellore. Per here te
pare ne 2008 astronomet kane vene re planete jashte sistemit diellor.
Ne vendin e trete si zbulimi shkencor i vitit klasifikohet "katalogu" i
gjeneve tumorale. Mes tyre ajo qe ja vlen te permendet jane gjenet qe
shkaktojne tumorin e pankreasit. Ne vend te katert jane superpercuesit
e rinj te energjise. Ne 2008 jane zbuluar materiale te reja te afta te
percojne energji pa asnje rezistence dhe ne temperatura shume te larta
te bazuara ne materiale "hekuri".

Vendin e peste e mban zbulimi i quajtur "Proteinat ne pune".
Shkencetaret vezhguan proteinat "ne pune", te cilat lidhen me
receptoret ne qelize dhe modifikojne gjendjen metabolike, duke
kontribuar keshtu ne percaktimin e tipareve te veshjeve. Pas ketij
zbulimi, ne vendin e gjashte vjen "Energjia e rinovuar". Eshte e njohur
edhe rendesia e teknikave te reja per te prodhuar energji eletrike te
prodhuar nga qeliza diellore ose qendra eolike.

Ne vendin e shtate vjen zbulimi i quajtur "Forma e embrionit". Kane
qene pamje te mrekullueshme ne video si asnjehere me pare, te
zhvillimit embrional. U be e mundur regjistrimi dhe analizimi i
formacionit te nje tipi kafshe i perdorur ne fund te kerkimit, i
quajtur "Zebrafish", qe diten e pare pas konceptimit deri ne
kompletimin e te gjithe organizmit.

Vendin e tete e mban zbulimi i quajtur "Shendoshja "e mire"". Ne luften
kunder obezitetit nje progres i madh mund te prezantohet nga njohjet e
reja mbi karakteristikat dhe funksionimin e asaj qe quhet "Shendoshja
brune", ndryshe nga ajo me e njohura "shendoshja e bardhe".

"Masa protonike" eshte zbulimi shkencor i klasifikuar nga revista e
njohur "Science" ne vendin e nente. Hapa te medha perpara edhe ne
modelet matematike per ti paraprire me kujdes masave te neutroneve dhe
protoneve.

Dhe ne vendin e fundit eshte klasifikuar "Festivali" i sekuencave
gjenome. Progrese te vendosura dhe ne fushen e ndarjes se gjenomeve:
nga ajo e Mamuth deri te pacientet e goditur nga tumori. Teknikat jane
bere edhe me te shpejta krahasuar me ato te perdorura per ndarjen e
gjenomit te pare njerezor