Numerori

Num?ror? quajm? fjal?t q? tregojn? num?r dhe sasi t? caktuar qeniesh ose sendesh:

nj?, dy, tre, : dy f?mij? tri gra, kat?r burra, 20 metra

Fjal?t q? tregojn? radh? si: i par?, i dyt?, i dhjet?, t? cilat kan? kategorit? gramatikore t? mbiemrave, nuk do t? trajtohen si num?ror? po si mbiemra.

Num?ror?t p?rdoren p?r t? treguar :

- dat?n, vitin:

Kur u ngrit flamuri ne Vlore? - Me 28 N?ntor1912

nj? periudh? t? caktuar kohe:

Kur ke q?n? n? Amerik? ? Nga 1990 deri m? 1997 .

- p?rmasa ose p?rqindje : 0,5 m, 50 p?rqind etj.

- notat n? shkoll? :

Cfar? more sot ? - Dhjet?.

-n? domino: kat?r-treshi, pes?-gjashta.

Kur p?rdoret me nyjen e p?rparme "t?" num?rori ka nj? kuptim p?rmbledh?s:

Erdh?n t? dhjetat.

Num?rori p?r t? mos p?rs?ritur edhe nj? her? emrin e dh?n? n? fjali ose p?r t? mos e z?n? n? goj? fare, p?rdoret i em?rzuar:

C't? b?nin ata tre kund?r dhjet?ve ?

Num?rtori p?rdoret i em?rzuar edhe n? veprime matematike:

Pesa te dhjeta hyn dy her?.
Rr?nja katrore e n?nt?s ?sht? treshi.

P?rdoret n? ?m?rtimin e viteve:

Nje an?tar shoqate i n?nt?dhjetekat?rshit.

Numrat nj?, dy, tre, em?rtohen me an? t? prapashtes?s -sh : nj?sh-i, dysh-i, tresh-i.

Num?ror?t jan? :
- fjal? t? parme: zero, nj?, dy, tre, kat?r etj.;
- fjal? t? p?rngjitura: nj?mb?dhjet?, dymb?dhjet?, tremb?dhjet? etj.;
- fjal? t? p?rb?ra: tridhjet?, pes?dhjet?, gjasht?dhjet?;
- lokucione: tridhjet? e nj?, pes?dhjet? e kat?r etj.

Num?ror?t n? p?rgjith?si nuk e kan? kategorin? gramatikore t? gjinis?: kat?r djem, kat?r vajza.

B?n p?rjashtim num?rori tre i cili e ka kategorin? e gjinis?: tre djem, tri vajza, por edhe nj?zet e tre djem dhe nj?zet e tri vajza.

Num?rori e ka kategorin? e gjinis? edhe kur ka kuptim p?rmbledh?s:

Sa djem erdh?n ? T? dy(t? tre).
Sa vajza erdh?n ? T? dyja(t? trija).

Ky dallim ruhet edhe kur num?rori tre/tri p?rdoret pa emrin p?rkat?s:

Sa djem ishin ? Tre.
Po vajza sa ishin ? Tri.

Num?ror?t kur tregohen si tregues t? emrave, marrin kategorin? gramatikore t? ras?s:

RASA Num?rori Mashkullore Fem?rore

Em?rore dy t? dy t? dyja

Gjinore i,e, dyve i,e,t? dyve i,e, t? dyjave

Dhanore dyve t? dyve t? dyjave

Kallzore dy t? dy t? dyja

Rrjedhore dyve t? dyve t? dyjave