Gjumi ?sht? nj? gjendje e natyrshme e pal?vizshm?ris?, periodike pushimi, n? t? cilin nd?rgjegjja nuk ?sht? e ruajtur.
Ende nuk dihet se nga vjen nevoja biologjike p?r gjum?, por t? gjitha llojet e gjitar?ve kalojn? periudha t? rregullta gjumi, ndon?se k?to periudha ndryshojn? sipas mosh?s, llojit, kushteve natyrore, ndryshimeve stinore, gjat?sis? s? dit?s, etj.
Gjat? gjumit ndodh:
- L?vizje minimale e muskujve skeletik.
- Nj? q?ndrim i qet?, zakonisht i p?rkulur pak para.
- P?rgjigje e reduktuar ndaj stimujve, si: zhurma dhe prekja.
- Metaboliz?m i ngadal?suar.
- Frym?marrja dhe rrahjet e zemr?s ngadal?sohen.
Fazat e gjumit gjat? nj? cikli
Gjumi ndahet n? dy tipa kryesore:
REM (rapid eye movement), faza ku ka l?vizje t? shpejta t? syve;
dhe NREM (non-rapid eye movement), faza ku nuk l?vizje t? syve.
Faza NREM ndahet n? kat?r faza:
Faza 1 - P?rgjumja
Kur sapo bini t? flini jeni n? p?rgjumje, e cila zgjat 5 - 10 minuta. Gjat? k?saj faze mund t? zgjoheni leht?sisht.
Faza 2 - Gjumi i leht?
Gjat? k?saj faze fillojn? t? ngadal?sohen l?vizjet e syve dhe aktiviteti i muskujve skeletik.
Faza 3 dhe 4 - Gjumi i thell?
Gjat? k?tyre fazave ?sht? v?shtir? p?r t'u zgjuar. Kur ju zgjoheni, gjat? k?saj faze do t? ndiheni t? plog?shtuar, nd?rsa f?mij?t mund t? djersijn?, t? urinojn?, t? ndiejn? ankth apo edhe t? ecin gjat? gjumit t? thell?.
Faza REM ndodh n? fund t? ciklit t? gjumit. Karakterizohet nga l?vizje t? shpejta t? syve. Kemi nj? rritje t? aktivitetit t? trurit, rritje t? konsumit t? oksigjenit. Por, duke qen? se frym?marrja ?sht? e ngadal?suar, mund t? kemi grumbullim t? CO2. Kjo faz? p?rs?ritet disa her? gjat? gjumit, rreth ?do 90 minutash. Gjendja e par? REM zgjat m? pak, kurse m? pas ato zgjaten m? shum?, nd?rsa gjendja e fundit REM zgjat 15 - 45 minuta.
Gjat? gjumit REM ju shikoni shum? ?ndrra, por muskujt tuaj jan? t? qet?, nuk l?vizin. Frym?marrja juaj b?het e shpejt?, e ?rregullt, sip?rfaq?sore. Rrahjet e zemr?s dhe presioni i gjakut rriten, kurse truri ?sht? po aq aktiv sa kur ?sht? zgjuar. Duke qen? se, kur flini, shumica e muskujve jan? t? qet?, at?her? ju nuk mund t? veproni sipas atyre q? shihni n? ?nd?rr. (e ecura n? gjum? ndodh kur jeni n? faz?n NREM)
Gjumi ndihmon n? restaurimin dhe rivendosjen e shum? funksioneve t? trupit
Kujtesa dhe t? m?suarit: Gjumi, duket se organizon kujtes?n dhe ndihmon q? t? rikujtoni ngjarje. Kur ju m?soni gj?ra t? reja, gjumi do t? ngurt?soj? at? q? m?suat n? mendjen tuaj.
P?rmir?simi i humorit dhe sjelljet sociale: Ato pjes? t? trurit q? kontrollojn? emocionet, vendimmarrjen dhe sjelljet sociale, ngadal?sojn? shum? veprimtarin? e tyre gjat? gjumit, duke lejuar q? t? paraqiteni sa m? mir? kur t? zgjoheni. Gjumi REM ?sht? i r?nd?sish?m p?r t? p?rcaktuar humorin gjat? dit?s.
Sistemi nervor: Disa ekspert? t? gjumit mendojn? se neuronet q? p?rdoren gjat? dit?s vet?riparohen gjat? gjumit. Kur nuk flem? p?r nj? koh? t? gjat?, neuronet jan? t? paafta t? funksionojn? n? m?nyr? optimale.
Sistemi imun: Pa sasin? e duhur t? gjumit, sistemi imun dob?sohet dhe trupi i njeriut b?het m? i ndjesh?m ndaj infeksioneve dhe s?mundjeve.
Rritja dhe zhvillimi: Hormonet e rritjes zhvillohen gjat? gjumit dhe gjumi ?sht? vital p?r funksionimin e duhur t? zhvillimit mendor dhe fizik.
Efektet e munges?s s? gjumit
Vendimmarrje dhe gjykim i dob?t p?r problemet e ndryshme t? dit?s.
Paraqitje e dob?t n? shkoll?, n? pun? dhe gjat? aktiviteteve sportive.
Paraqitje e dob?t gjat? ngarjes s? makin?s dhe mund?si m? t? m?dha p?r aksidente rrugore.
Probabilitet m? i rritur p?r s?mundje, si: obeziteti, diabeti, hipertensioni, s?mundje t? zemr?s e s?mundje t? tjera t? p?rgjithshme.
Memorie dhe p?rqendrim i dob?t, si dhe v?shtir?si n? t? m?suar.
Lodhje fizike dhe koordinim i dob?t.
Ankth, depresion dhe probleme t? tjera emocionale.
P?rforcon efektet e alkoolit n? trup.
Forum 
Portali 
Gallery 
Kërko 
Regjistrohu 
identifikimi 
Sat May 23, 2009 12:32 am