N?na shoqja m? e mir

? gjitha vajzat, n? fillimet e jet?s s? tyre, ?nd?rrojn? nj? t? ardhme t? ndritur dhe t? suksesshme. P?rve? asaj q? ato mund t? japin nga vetja, si? ?sht? studimi dhe rezultatet e mira n? m?sime.


Rolin kryesor n? k?t? zhvillim e ka n?na, e cila p?rkujdeset p?r f?mij?n q? n? fillimet e jet?s.

N?na duhet t? dij? t? shpreh? dashurin? n? shum? m?nyra, duhet t? jet? e kujdesshme si dhe t? dij? t? tregoj? autoritetin e saj n? situata t? ndryshme dhe n? ?do ?ast t? rritjes. Nj? nga nevojat natyrale t? f?mij?ris? ?sht? ajo "p?r t? luajtur", nj? ushtrim q? rast?sisht kryen nj? rol t? fuqish?m dhe shum? t? holl? n? p?rgatitjen e f?mij?ve p?r rolet e tyre n? t? ardhmen. Prind?rit jan? p?rgjegj?s p?r m?nyr?n e sigurimit t? koh?s dhe t? loj?rave t? k?ndshme dhe t? sh?ndetshme p?r f?mij?t e tyre. F?mij?t mund t? m?sojn? gj?ra t? ndryshme n?p?rmjet loj?s.

P?rve? rritjes mendore, ajo siguron nj? emocion t? fort? dhe zhvillim social tek f?mij?t, duke u ofruar atyre nj? mund?si plot k?naq?si, p?r t? zhvilluar aft?si tilla si puna n? grup, zgjidhja e problemeve; i p?rgatit f?mij?t p?r t? qen? t? mirorganizuar, t? njohin dhe t? respektojn? t? drejtat dhe detyrimet e tyre aq mir? sa edhe t? drejtat dhe detyrimet e t?

tjer?ve. Me fjal? t? tjera, loja ndihmon f?mij?t t? formojn? lidhje personale dhe sociale t? mira dhe u jep atyre mund?si q? t? shprehin vetveten dhe t? zhvillojn? aft?sit? e tyre, talentet e fshehura, n? rrug? t? leht? dhe t? qart?, t? p?rshtatshme p?r mosh?n e tyre.

N? lidhje me k?t? vler?sim, n? Islam k?shillohet q? f?mij?t t? lihen t? lir? nga p?rgjegj?sit? gjat? shtat? viteve t? para t? jet?s s? tyre dhe duhen nxitur q? t? kalojn? koh?n e tyre me loj?ra. P?rve? k?saj, k?shillohet se, pavar?sisht nga pozicioni akademik, zyrtar apo social, prind?rit duhet t? gjejn? koh?n p?r t? luajtur me f?mij?t e tyre.

Profeti i madh (a.s) ka treguar nj? shembull p?r t? gjith? besimtar?t, duke b?r? t? nj?jt?n gj?, dhe duke ju referuar (sipas) atij: "Secili, q? ka nj? f?mij? n?n mbik?qyrjen e tij/saj, mund t? sigurohet q? t? flas? dhe t? luaj? me f?mij?n n? nivelin e vler?simit dhe kuptimit t? tij."

N? qoft? se n?na ?sht? e pak?naqur me jet?n q? b?n dhe nuk ?sht? largpam?se, arrin t'i krijoj? probleme f?mij?s s? saj n? krijimin e marr?dh?nieve

me t? tjer?t. Duke pasur si shembull n?n?n, f?mija mund t? p?rballet edhe me nj? ?ekuilib?r mendor gjat? formimit t? personalitetit t? tij.

Studimet dhe statistikat kan? treguar se f?mij?t q? nuk g?zojn? dashamir?sin? e n?n?s, q? nuk jan? ushqyer me ngroht?si, zakonisht ndeshen me nj? ushqyerje t? keqe dhe shum? ?rregullime t? ndryshme sjelljeje dhe fizike. P?r k?t? arsye n?na luan nj? rol shum? t? r?nd?sish?m n? rritjen e f?mij?ve, sidomos t? vajzave. Ajo pasqyron personalitetin e saj me an? t? dashuris?, ngroht?sis? dhe afrimitetit q? i tregon f?mij?s gjat? fazave t? ndryshme t? rritjes.

Ndaj, marr?dh?niet e n?n?s me vajz?n karakterizohen nga nj? delikates? dhe ndjeshm?ri e ve?ant?.

Komunikimi ?sht? pjes? e pandashme n? nj? marr?dh?nie t? till?. N?na duhet t? dij? t? d?gjoj? problemet e f?mij?s, t? dij? t? qesh? me t?, t? arg?tohet dhe n? rastet e duhura edhe ta kritikoj?, por gjithnj? n? m?nyr? k?shilluese, pa tone t? ashpra.

T? gjitha qeniet humane kan? nevoj? p?r dashuri, dashamir?si dhe dhembshuri, pavar?sisht nga mosha apo gjinia e tyre. K?to nevoja jan? shum? t? mprehta gjat? mosh?s s? ndjeshme dhe delikate t? rritjes. Personaliteti i nj? individi formohet shum? her?t n? f?mij?ri dhe prandaj vitet e rritjes jan? shum? vendimtare n? zhvillimin e njeriut. Eksperimentet shkencore tregojn? qart? se privimi i dashamir?sis? dhe i ngroht?sis? gjat? viteve t? rritjes mund t? shkaktoj? shum? anomali mendore, psikologjike dhe fizike.

Sipas Islamit, f?mij?t duhet t? ndiejn? dashamir?sin? dhe t? drejt?n e ngroht?sis? q? nga f?mij?ria. Profeti (a.s.) thot?: "Duajini f?mij?t dhe b?juni atyre favore (ndere)."

Gjithmon? ka qen? zakon i Profetit (a.s) q? t? tregoj? dashuri dhe dashamir?si p?r f?mij?t.

Karakteristik? e marr?dh?nies n?n? - vajz? ?sht? d?shira q? ka vajza p?r t? imituar n?n?n, kjo ?sht? m? e spikatur se sa d?shira q? mund t? ket? djali p?r t? imituar babain.

Vajzat jan? m? t? prirura dhe kan? m? shum? mund?si p?r t? ndjekur shembullin e n?n?s gjat? rritjes, sidomos gjat? periudh?s parashkollore, sesa djemt? p?r t? ndjekur shembullin e babait, pasi n? t? shumt?n e rasteve babai nuk ndodhet n? sht?pi. Ndaj vajza arrin t? tregoj? p?rvoj?n q? ka ndar? me n?n?n e saj q? n? fillimet e shkoll?s, duke par? komunikim dhe marr?dh?niet q? do t? ket? me m?sueset.

N? p?rgjith?si, n?nat p?rjetojn? kujtimet dhe p?rvojat e t? shkuar?s duke par? vajzat e tyre, ndaj b?jn? ?'?sht? e mundur q? t'i p?rgatisin ato p?r t?

p?rballur ose p?r t? shmangur v?shtir?sit?, pengesat ose p?rvojat e pad?shirueshme q? do t? hasin gjat? jet?s. N? an?n tjet?r, vihet re se disa n?na (me vet?dije ose jo) kan? k?rkesa jonormale p?r f?mij?t e tyre.

Mundohen t? ngulisin n? mendjen dhe personalitetin e vajzave mendime, besime dhe shprehi t? tilla p?r t? kompensuar d?shtimet e tyre n? t? shkuar?n ose k?rkojn? t'i rrisin n? nj? m?nyr? q? nuk ?sht? e p?rshtatshme p?r mosh?n e f?mij?s, p?r shkall?n e arsyetimit, p?r nevojat shpirt?rore dhe sociale q? ato kan?. P?r k?t? arsye, n? m?nyr? q? ta kryej? detyr?n e saj me sukses, n?na duhet t? nd?rtoj? nj? familje t? mbrojtur nga veset e d?mshme p?r mendjen, si? jan?: g?njeshtrat, ofendimet, thashethemet, p?rbuzja, k?rc?nimet, mosbesimi, akuzimi, grindjet, etj.

?sht? e kuptueshme se, q? nj? n?n? t? ket? nj? komunikim t? ngroht? dhe sa m? t? mir? me f?mij?n, ajo duhet n? radh? t? par? t? ket? marr?dh?nie t? sh?ndetshme me bashk?shortin e saj. Kjo do ta b?j? at? edhe m? t? aft? p?r t? p?rcjell? ngroht?sin? familjare si dhe i jep mund?si q? t'i p?rgjigjet nevojave emocionale dhe shpirt?rore t? f?mij?s.

T? gjitha qeniet humane kan? nevoj? dhe e vler?sojn? drejt?sin?, e urrejn? sjelljen e padrejt? dhe padrejt?sit?. ?sht? shum? e r?nd?sishme q? t? mbahet n? mendje kjo nevoj? humane gjat? marr?dh?nieve me f?mij?t. ?sht? detyr? e prind?rve q? t'i trajtojn? f?mij?t n? m?nyr? t? drejt? dhe t? barabart?.

?sht? treguar se shkaku i kund?rshtimeve nd?rmjet motrave dhe v?llez?rve vjen nga sjellja e padrejt? e prind?rve. Profeti Muhamed (a.s) ka th?n?: "Allahu do at? q? i trajton t? gjith? f?mij?t e tij me drejt?si, madje edhe nd?rsa ?sht? duke i puthur ata".

?do akt padrejt?sie nga ana e prind?rve mund t? shkaktoj? kund?rshtim, xhelozi, nd?rlikime, shqet?sime apo urrejtje nd?rmjet f?mij?ve. Padrejt?sia n? trajtimin e f?mij?ve ?sht? fuqimisht e pamiratuar nga Islami dhe mund t? shkaktoj? rebelim dhe armiq?si nd?rmjet motrave dhe v?llez?rve, k?shtu q? k?shillohet q? prind?rit t? mbajn? nj? drejt?si t? sakt? dhe t? drejt? n? marr?dh?niet me f?mij?t e tyre, madje dhe n? rastet kur jepet ndonj? dhurat?.

N?nat q? bashk?veprojn? n? m?nyr? inteligjente, arrijn? t? fitojn? besimin e f?mij?ve, duke u b?r? shoqja e tyre m? e mir? dhe m? e af?rt. Duke pasur nj? marr?dh?nie reciproke emocionale dhe mendore, vajzat kan? mund?sin? t? p?rfitojn? nga shkalla m? e lart? intelektuale besimin n? vetvete dhe ndjenj?n e vler?simit.

K?shtu, ato do t? din? t? krijojn? edhe grupin e tyre social. Ato do t? jen? t? afta t? zgjedhin ofertat m? t? p?rshtatshme p?r pun?, do t? din? t? krijojn? personalitetin, jet?n n? p?rgjith?si dhe do ken? aft?si krijuese.

Kjo ?sht? arsyeja p?r t? cil?n n? shoq?ri t? ndryshme, ku mbizot?rojn? kultura t? ndryshme, ?sht? par? q? qendra e familjes ?sht? n?na, e cila u nxit dhe u shpjegon rrug?n e nj? jete t? suksesshme an?tar?ve t? familjes