ESENCA E PARAPSIKOLOGJIS

Shkruan: Sabir KRASNIQI

ESENCA E PARAPSIKOLOGJIS?



“Askush nuk ka t? drejt? t? n?n?moj? shkenc?n, t? cil?n nuk e njeh”

(Paracelzusi)





Duke filluar nga shekulli XIX, bot?kuptimet shkencore mbi bot?n n? p?rgjith?si kan? p?rjetuar ndryshime shum? t? thella. Njohjeve t? materies dhe energjis? si dhe t? shum? ligjeve t? fizik?s klasike, iu bashk?ngjit?n edhe njohuri t? reja, q?, si pasoj, soll?n edhe v?shtrim krejt?sisht t? ri dhe ekspansion t? madh t? horizontit.

Herci zbuloi vibracionet elektrike; R?ntgeni, dukurit? e panjohura t? rrezatimit; ?ifti Curie, radioaktivitetin; pastaj, Ajnshtajni b?ri t? njohur se materia p?rmban energji t? pamatur (gj? q? solli deri te fizika nukleare, q? n? an?n e saj pozitive mund?soi shfryt?zimin e energjis? p?rmes elektranave nukleare, kurse n? an?n tjet?r, negative, e ballafaqoi njer?zimin me tmerrin e arm?s atomike).

Pastaj: telefoni, radioja, televizioni, automobilat, aeroplan?t etj. u b?n? dukuri t? p?rditshme. U zbulua radio-teleskopi, q? na mund?soi shikim n? bot?n makrokozmike, nd?rsa mikroskopi elektronik na i shpalosi thell?sit? e mikrokozmosit. N?p?r frigorifer me ngrirje t? thell? u vendos?n pjes? rezerv? p?r trupin e njeriut, nd?rsa kirurg?t iu p?rvesh?n pun?s p?r transplantimin e organeve t? r?nd?sishme p?r jet?. Kompjuter?t (trur?t elektronik) dep?rtuan n? shkenc?, industri, bujq?si etj. Sakaq, amerikan?t lansuan anijen e par? kozmike, me njer?z p?r n? h?n?: pastaj satelit? t? tjer? p?r planete m? t? larg?ta, si dhe satelit? t? shumt? q? pand?rprer? i sillen rreth e p?rqark planetit ton? Tok?s. Zbulimet dhe prodhimet e ndryshme, t? panum?rta “?udit?se”, q? deri m? dje ishin “science fiction” u b?n? realitet i koh?s.

Megjithat?, p?rkund?r gjith? k?tyre shpikjeve, gjith? k?tij p?rparimi, nj? pjes? t? konsiderueshme t? njer?zimit e ka kapluar nj? fobi e pakuptueshme. Trandjet psikike (streset), s?mundjet psikosomatike (psikofiziologjike), neurozat, psikozat si dhe vet?vrasjet jan? n? rritje e sip?r...pra, lind pyetja: ku ?sht? arsyeja e gjith? k?saj?



Nj? koh? tep?r t? gjat? shkenca ishte e drejtuar vet?m n? nj?r?n an? t? medaljonit. N? an?n materiale t? njeriut dhe natyr?s n? p?rgjith?si, pra n? mikro dhe makrokozmos, duke e drejtuar shikim vet?m n? paraqitjet dhe dukjet e jashtme fizike. Ajo filloi t? mas? e t? analizoj, pra t? studioj njeriun dhe natyr?n, duke u nisur vet?m nga pik?pamjet materiale dhe duke besuar se n? at? m?nyr? do t? mund t’i zbuloj? t? gjitha sekretet dhe misteret e tyre. Kurse si mas? e vetme vlente vet?m introdukta fizike me konceptet e pastra mekanike. P?rfytyrimi p?r bot?n, q? n? koh? dhe hap?sir? zhvillohet sipas ligjit t? shkakut dhe veprimit, u b? udh?heq?s i shkenc?s bashk?kohore dhe me k?t? ajo zgjodhi rrug?n nj?an?sore.

Duke e ndjekur k?t? rrug?, shkenca ka arritur p?rparime q? s’merren me mend n? k?rkimet teknike, n? industri etj. Por, shtrohet pyetja: Cilat nevoja i plot?sojn? ato? A nuk jan? vet?m nevoja t? pastra materiale, fizike etj? A mund t? jemi t? lumtur vet?m me plot?simin e nevojave t? tilla, materiale e fizike, duke l?n? anash nevojat shpirt?rore?

Pra, p?r shpirtin ajo u interesua shum? pak, p?r t? mos th?n? gati aspak.

Shpirti dhe t? gjitha dukurit tjera paranormale mbeti n? prapavij?. Gjithashtu, n? prapavij? mbeti edhe ana etike e njeriut, sikurse t? mos kishte ekzistuar fare. U harrua formula e ser Artur Edington-it n? “New Path - Ways of Science” (“Rrug?t e reja t? shkenc?s”) se “bota fizike nuk ?sht? e vetme” dhe n? “Psysics and Philosophy” se “bota e njohur p?r fizik?n paraqet vet?m nj? prerje nga i gjith? realiteti”. Ajo gjithashtu harroi se pran? kuazalitetit fizik, ekziston edhe ai psikik dhe ai ?sht? shum? i r?nd?sish?m p?r jet?n e njeriut.

Duke e l?n? prapa k?t? drejtim shkenca, dhe duke e p?rdor? p?r nevoja t? veta manipuluese grupe fetare, sekte t? ndryshme etj., ndodhi q? njer?zit, duke mos qen? t? k?naqur me realitetin dhe duke k?rkuar harmoni shpirt?rore, t? b?nin p?rpjekje p?r ta shp?rthyer k?t? err?sir? teknologjike dhe p?r t? k?rkuar rrug? t? reja kah vet?vetja. Por, duke k?rkuar k?to rrug?, shpesh silleshin n?p?r shtigje t? gabuara, r?ndom duke iu dh?n? drog?s, alkoolit etj., q? n? instanc?n e fundit kishin pasoja t? r?nda, shpesh edhe vdekjeprur?se. Shum? prej tyre shkuan edhe n? Indi e vende t? tjera p?r t? gjetur at? harmoni shpirt?rore t? humbur, kryesisht n?p?r,mjet meditimeve t? jogist? t? ndrysh?m, guru etj., ku disa prej tyre edhe mbet?n p?rgjithmon? n?p?r tempuj e faltore t? atjeshme.



Dhe t? gjitha k?to dilema hap?n rrug? p?r nj? alternativ? tjet?r. Alternativ? q? shum? seriozisht do ju qasej mu k?tyre dukurive p?r t’i zhveshur p?rfundimisht nga velloja misterioze q? mbizot?ronin p?r to, dhe p?r t’iu dh?n? vler?sim t? merituar logjik e shkencor. Kjo l?mi e re do t? marr nocionin “Parapsikologji”.

Hipnoza dhe sugjestioni, t? cilat shkenca bashk?kohore sot i ka pranuar n? gjirin e vet, v?rtetojn? se n? n?ndijen ton? ekzistojn? forca dhe aft?si, p?r t? cilat vet?dija jon? nuk di pothuajse asgj?. Kjo ?sht? edhe nj? d?shmi e fuqishme se njohurit? tona p?r ligjet e natyr?s jan? t? mang?ta, posa??risht ato mbi jet?n shpirt?rore t? njeriut.

Fatmir?sisht, me pranimin e psikologjis? si deg? shkencore, koh?ve t? fundit edhe parapsikologjia filloi t? zhvillohet dhe t? pranohet edhe nga pik?pamjet shkencore, sakaq shkollat e tilla t? p?rhapen kudo n?p?r qendra t? ndryshme t? bot?s. Kjo b?ri q? sadopak t? zbutet ky tension dhe, m? n? fund t? fillojm? t’i kthehemi m? shum? vet?s, pra UN-it ton