Psikologji-Adoleshenca

Titulli: Psikologji-Adoleshenca Sat May 23, 2009 8:24 am

Cilat tema duhet t'i diskutoni me f?mij?n tuaj?
Duhet t? diskutohet rreth p?rdorimit t? drog?s, alkoolit, duhanit, seksit dhe trendeve t? mod?s. Parashtroni k?to tema para se t'ju pyes? f?mija p?r to dhe para se t? b?hen problem. Pirset dhe tatuazhet. Sot f?mij?t vendosin pirse n? vende t? ndryshme si? jan? vesh?t, hunda, k?rthiza, gjuha, qiellza, kapaku i syrit dhe thitha e gjirit. Disa vendosin pirse edhe te gjenitaliet ose ne mjek?r. Tatuazhi gjithashtu ?sht? dukuri e shpesht?. I jepni koh? f?mij?s q? t? mendoj? vet?, a do v?rtet? pirs apo tatuazh. Bisedoni p?r rreziqet. Gjat? vet? aplikimit mund t? ndodh infektim si? ?sht? hepatitis ose HIV, e pastaj vendi mund t? infektohet leht? me bakterie. Do duhet rregullisht t? lahet me sapun dhe me uj? t? ngroht?, ?do dit?. Le t? bisedoj? me shok? q? kan? pirs apo tatuazh?. Cilat jan? an?t e mira dhe t? k?qija? N?se s?rish vendos q? ta b?j?, siguroni q? ta b?j? at? n? vend t? sigurt?. Mos lejoni q? t? shkoj? te joprofesionalist. Seks i sigurt?. ?sht? normale q? f?mija juaj t? ndiej? t?rheqje seksuale. Informacionet p?r k?t? i merr n? shkoll? apo nga mediat. Pastroni n? qoft? se ekziston konfuzion. Le t'ju parashtoj? pyetje. Udh?zojeni p?r rreziqet nga aktiviteti seksual, si? ?sht? gjasa t? mbetet shtatz?n? ose t? fitoj? s?mudje q? transmetohet seksualisht (si? ?sht? HIV-i). I thuani t? mendoj? se a ?sht? i p?rgatitur. Trupi mund t? jet? i p?rgatitur, por a ?sht? edhe emocionalisht i p?rgatitur? Diskutoni p?r standardet individuale dhe ndjenjat rreth seksit, por mos mos b?ni presion. Diskutoni p?r abstinenc?n, si p?r nj? opcion dhe zgjedhje t? mundshme. N?se f?mija juaj prap? se prap? vendoset p?r seks, kontrolloni se sa di p?r seskin e sigurt?. Diskutoni p?r kontracepsionin, p?rorimin e kontraceptiv?ve dhe prezervativ?ve. I ofroni fakte. Pranojeni interesin e tij p?r seksin. Mos lejoni q? t? turp?rohet. Bindeni se ndjenjat e tij jan? normale. Droga, alkooli dhe duhani. Parashtroni rregulla t? qarta. I tregoni se ?do t? ndodh n?se k?to rregulla thyhen. Flisni p?r rreziqet nga duhani dhe nga p?rdorimi i alkoolit. F?mija juaj nuk duhet t? pij? asnj?her? kur vozit. Gjithashtu nuk duhet t? vozitet n? vetur? me ndonj? q? ka pir?. N? rast se ka pir?, i thoni q? t'ju th?rras? n? rast t? duhet t? vozis?. Mos e d?noni at? nat?. Flisni p?r at? dit?n e ardhshme. I thuani q? ka sjell? vendim t? drejt? kur u ka thirrur.
Cilat shenja do t? m? paralajm?rojn? se f?mija im ka problem?
Gjat? adoleshenc?s probleme t? shpeshta jan?: depresioni, p?rdorimi i drogave, ?rregullimet n? t? ushqyerit, stresi ose problemet n? shkoll?, shok?t ose familja. N? qoft? se f?mija juaj tregon disa nga shenjat q? vijojn?, mundohuni ta v?rtetoni p?r ?far? b?het fjal?:
? Humbje e shprehur n? pesh? apo p?rkundrazi fitim i shprehur e pesh?s.
? Probleme me gjumin.
? Ndryshim drastik i shok?ve.
? Ndryshim drastik i sjelljes. Ikja nga shkolla. Ulja e notave.
? Depresion. Flet p?r vet?vrasje, ?do e p?rmendur, bile edhe me tallje, duhet t? shkaktoj? brengosje.
? Simptome p?r p?rdorim t? drog?s.
? Probleme me ligjin.
Disa k?shilla p?r prind?rit
Merrni pjes? n? gjith?ka. Duhet q? ju vet? t? jeni shembull. F?mij?s tuaj i tregoni m?nyr? se si t? ballafaqohet me stresin dhe si t? sjell vendime. Lexoni lib?r p?r adoleshenc?n. Do t'ju ndihmoj? t? dini se ?'ju pret dhe do t'ju p?rgatis t? dilni n? fund me konfliktet. Mbajuni konzistent p?r q?ndrimet tuaja. N?se f?mija juaj ik?n nga shkolla mos pranoni se ?ai kalon n? ndonj? faz??. Mosha e f?mij?s tuaj nuk ?sht? arsyetim p?r sjellje joadekuate. Njoftoni shok?t dhe prind?rit e shok?ve t? f?mij?s tuaj. Punoni bashk? q? t? jeni n? rrjedh?. B?huni m? tep?r mbikqyr?s, e jo pjes?marr?s. E respektoni intimitetin e f?mij?s tuaj. N? at? mosh? f?mija juaj do nj? koh? dhe nj? vend t? caktuar q? t? jet? vet? me vehten e tij. Banjoja e tij dhe telefoni duhet t? jen? privat. Duhet t? jeni t? informuar se ?'lexon f?mija, ?'sheh n? TV dhe ?'sheh n? internet. ?far? video loj?rash luan? Me cil?n komunikon n? internet? F?mija juaj m?son nga mediat. Qart?sojeni ?do informat? t? gabuar. Kuptojeni se ku del f?mija juaj dhe me cil?n, por mos pritni q? t'ua tregoj? t? gjitha detajet rreth aktiviteteve t? tij. N?se dyshoni se b?het fjal? p?r problem t? v?rtet?, normal ?sht? t? jeni m? aktiv. Doemos ta mbroni f?mij?n tuaj q? t? jet? i sigurt? dhe i sh?ndosh?.