Drogat dhe efektet e tyre Drogat dhe shtatz?nia
Nuk ka nivel t? sigurt t? p?rdorimit t? drog?s gjat? shtatz?nis?. Shumica e drogave psikoaktive ndikojn? tek foshnja e palindur. Probleme gjat? shtatz?nis? shkaktojn? edhe medikamentet me receta prandaj duket q? t? merret k?shilla mjek?sore sa m? par?.
P?rdorimi i madh dhe i rregullt i disa drogave gjat? shtatz?nis? mund t? shkaktoj? d?shtime, ?rregullim fetusi, ardhje t? parakohshme t? dhimbjeve t? lindjes, keqformime tek foshnja, pesh? t? ul?t n? lindje, zhvillime t? vonuara tek f?mija si edhe nj? s?r? ?rregullimesh t? tjera.
Rekomandohet q? t? gjitha grat? q? jan? shtatz?n? apo q? d?shirojn? t? mbeten shtatz?na duhet t? mos marrin alkool, duhan dhe droga t? tjera. Shpesh nj? grua q? ka p?rdorur drog? nuk e kupton q? ka mbetur shtatz?n? deri von? n? shtatz?ni. N? se nj? grua p?rdor drog? ose medikamente mjek?sore ajo duhet t? bisedoj? me mjekun ose me ndonj? punonj?s tjet?r sh?ndet?sor kur ka d?shir? q? t? mbetet shtatz?n? ose kur e kupton q? ka mbetur shtatz?n?.
N? se nj? grua ?sht? e varur prej drog?s gjat? shtatz?nis?, f?mija i saj ka mund?si q? t? shfaq? simptomat e t?rheqjes pas lindjes. Kjo do t? thot? q? f?mija mund t? duhet q? t? rrij? n? spital m? gjat? se duhet.
Droga dhe ushqimi me gji
Megjith?se disa droga kalojn? n? qum?shtin e gjirit, p?rs?ri ushqimi me gji ?sht? i dobish?m dhe ?sht? rruga m? e mir? p?r foshnj?n. Grat? q? p?rdorin drog? dhe ushqejn? me gji duhet t? k?shillohen me mjekun ose ndonj? punonj?s tjet?r sh?ndet?sor.
Droga dhe drejtimi i automjeteve
T? gjith? drejtuesit e automjeteve kan? nevoj? q?:
> t? jen? t? v?mendsh?m
> t? shohin qart?
> t? koordinohen ashtu si? duhet
> t? reagojn? ashtu si? duhet
Gjithnj? e m? shum?, vdekjet gjat? aksidenteve rrugore po shkaktohen prej p?rdorimit t? drogave legale dhe ilegale. Efektet kryesore t? alkoolit dhe drogave ilegale jan?:
> m? shum? koh? p?r t?ju p?rgjigjur situatave t? papritura
> veprime t? pazakonshme ndaj situatave t? papritura
> pamund?si p?r t? menduar qart?
> v?shtir?si n? mbajtjen e v?mendjes dhe mos v?nie re t? drejtuesve t? tjer?
> shikim i turbullt
> siguri e tepruar tek vetja dhe n? aft?sit? vetjake t? ngarjes s? makin?s
> marrje e rreziqeve parasysh n? m?nyr? t? tepruar
> drejtim automjeti n? m?nyr? t? rrezikshme dhe agresive
Hulumtimet tregojn? se ata persona q? kan? p?rdorur alkool dhe droga t? tjera kan? 9 her? m? shum? mund?si q? t? shkaktojn? nj? aksident n? krahasim me drejtuesit e tjer?.
Ndikimi n? komunitet
Nj? nga ndikimet kryesore t? p?rdorimit t? drog?s n? komunitet ?sht? numri i personave q? vdesin si rezultat i p?rdorimit t? drog?s. Nj? n? pes? vdekje n? Australi shkatohet prej p?rdorimit t? drog?s. N? 1998, rreth 23.310 vdekje n? Australi ishin shkaktuar prej drog?s. Nga k?to:
> 19 019 vdekje shkaktoheshin nga p?rdorimi i duhanit
> 3271 vdekje shkaktoheshin nga p?rdorimi i alkoolit
> 1023 vdekje shkaktoheshin nga p?rdorimi i drog?s ilegale (4).
P?rdorimi i drog?s ndikon tek komuniteti dhe shoq?ria jon? edhe n? m?nyra t? tjera duke p?rfshir? krimet dhe plagosjet e lidhura me p?rdorimin e drog?s. N? 2001 Anketimi Komb?tar p?r Gjendjen Sht?piake (5) nxorri q? nga numri i p?rgjithsh?m i viktimave (personat e mosh?s 14 vje? e lart) prej incidenteve t? drog?s gjat? 12 muajve:
> 30.6% (rreth 5 milion njer?z) ishin abuzuar prej dikujt q? ishte n?n efektin e alkoolit
> 26.5% vuanin prej abuzimit gojor
> 4.9% vuanin prej abuzimit fizik
> 15.1% (rreth 2.3 milion njer?z) ishin abuzuar prej dikujt n?n efektin e drogave ilegale
> 11.3% vuanin nga dhuna gojore
> 3.9% vuanin nga dhuna fizike
(4) Ridolfo B & Stevenson C 2001 Kuantifikimiivdekshm?ris?dhes?mundjevet?shkaktuara prej
(5) 2001 Anketimi mbi P?rdorimin Komb?tar t? Drog?s. Rezultatet e Detajuara Seria e Statistikave t? Drog?s No 11, Kanbera: Instituti Australian i Sh?ndetit dhe Mir?qenies