Atomi

Atomi ?sht? pjesa m? e im?t e materies, q? ruan struktur?n e saj.

P?r her? t? par? ky term ?sht? p?rdorur nga filozofi i Greqis? s? lasht? Demokriti (460 p.e.s.-370 p.e.s.) i cili me k?t? fjal? em?rtonte at? element t? materies q? nuk ndahet m? d.m.th atomi greqisht atomo (ατομο) = fjal? e p?rb?r? nga parafjala a=pa + tomo, temno=pres?, ndaj, ajo q? nuk pritet m?.

Atomi ?sht? i p?rb?re nga b?rthama dhe elektronet me ngarkes? elektrike negative q? rrotullohen rreth saj, n? brend?sin e b?rtham?s gjejm? neutronet q? jan? th?rrmija pa ngarkes? elektrike dhe protonet me ngarkes? elektrike pozitive. P?r ?do atom n? gjendje t? normale numri i protoneve ?sht? i barabart? me numrin e elektroneve. Kur numri protoneve ?sht? i barabarte me numrin e elektroneve themi at?her? q? atomi ?sht? neutral.

Nd?rsa kur atomi humb nj? ose m? shum? elektrone ngarkesa e tij nuk ?sht? me neutrale (zero), sepse duke humbur ngarkesat negative t? elektroneve, atij i kan? mbetur vet?m ngarkesat pozitive te protoneve ne b?rthame, at?her? themi se atomi ?sht? shnd?rruar n? nj? jon pozitiv ose kation. Nd?rsa, kur atomit i bashkohen nj? ose m? shum? elektrone, ky nuk ?sht? me neutral, sepse i jan? shtuar elektrone me ngarkesa negative, pra edhe nj? her? kemi t? b?jm? me shnd?rrimin e nj? atomi n? nj? jon por k?saj radhe jon negativ ose anion.

Q? atomi ?sht? i pandash?m mund te thuhej kur ne nuk e njihnim akoma natyr?n e nj? atomi, tani mund te konfirmojm? q? atomet jan? te ndash?m sepse edhe humbja e nj? elektroni do te thot? ndarje e tij. P?r me tep?r shkenca ka ecur shum? p?rpara saq? tani ?sht? e mundur edhe ndarja e b?rtham?s s? nj? atomi, ky veprim quhet fuzion nuklear dhe ?sht? i mundur n? centralet nukleare.