Shkenctaret qe besuan ne Zot

Titulli: Shkenctaret qe besuan ne Zot Sat May 23, 2009 9:16 am

Shkenctaret Besimtar (qe besuan ne Zote) qe jetuan ne te shkuaren

Francis Bacon (1561-1626)
Bekon, shkenc?tar me reputacion dhe nj? nga themeluesit e metod?s shkencore, njihet t? ket? qen? nj? besimtar i devotsh?m. Ai tha n? Novum Organum se filozofia natyrale (shkenca) ?sht? "pas fjal?s s? Zotit, sh?rimi m? i sigurt kund?r supersticioneve dhe mb?shtet?sja m? e aprovuar e fes?."
Referenca: Principia, Newton, 2nd edition; J. De Vries, Essentials of Physical Science, B. Eerdmans Pub.Co., Grand Rapids, SD, 1958, p.15

Johannes Kepler (1571-1630)
Si shkenc?tar, Kepleri gjithashtu besonte se universi ishte krijuar nga nj? Krijues. Kur u pyet pse ai praktikonte shkenc?n, tha: "Kisha nd?rmend t? b?hesha teolog? por tani nga endjet e mia shoh se si Zoti madh?rohet n? astronomi, pasi 'qiejt deklarojn? madh?shtin? e Zotit'
Johannes Kepler, quoted in: J.H. Tiner, Johannes Kepler-Giant of Faith and Science (Milford, Michigan: Mott Media, 1977), p. 197

Kepleri, themeluesi i astronomis? moderne, zbuloi l?vizjen eliptike t? planeteve, p?rcaktoi nj? formul? q? lidh period?n orbitale t? planetit n? lidhje me distanc?n e tij mesatare nga dielli, dhe kompletoi tabelat astronomike q? lejonin llogaritjet e pozicioneve planetare n? ?do koh?, n? t? shkuar?n ose n? t? ardhmen.

Meq? ne astronom?t jemi prift?rinj t? Zotit t? Lart?suar n? lidhje me librin e natyr?s, na p?rket ne t? jemi mendimplot?, jo t? lavdis? s? mendjeve tona, por n? t? v?rtet? mbi t? gjitha t? lavdis? s? Zotit
Henry M. Morris, Men of Science Men of God, Master Books, 1992, p.13

Jeta e Keplerit, i cili besonte se lavdia e Zotit manifestohej n? ?dogj? q? Ai kishte krijuar, ?sht? nj? shembull se sa i suksessh?m dhe mendjegjer? mund t? jet? nj? shkenc?tar q? pranon se ka nj? arsye hyjnore n? natyr?. "Kush i ?oi arinjt? e bardh? dhe ujqit e bardh? n? zonat me d?bor? t? veriut; po ushqimin p?r arinjt?, balenat, ujq?rit?" pyeti Kepleri dhe pastaj u p?rgjigj: "I Madh ?sht? Zoti yn? dhe e madhe ?sht? mir?sia e Tij dhe nga urt?sia e Tij nuk ka kufi: adhurojeni At? ju qiej, adhurojeni At? ti diell, h?n? dhe planete, p?rdorni ?do shqis? p?r t? perceptuar, ?do gjuh? p?r t? deklaruar Krijuesin tuaj. Adhurojeni At? ju Harmoni qiellore, adhurojeni At? ju gjykues t? Harmonive t? pazbuluara: dhe ti shpirti im adhuroje Zotin, Krijuesin t?nd p?rsa koh? t? jem un?: pasi prej Tij, p?rmes Tij dhe brenda Tij jan? t? gjitha gj?rat, t? ndieshmet dhe t? kuptueshmet; pasi edhe ajo p?r t? cil?n jemi krejt?sisht t? paditur edhe ajo q? dim? jan? pjesa m? e vog?l e tyre; ka shum? m? tep?r p?rtej. Atij i qoft? adhurimi, nderi dhe lavdia, bota pa fund."
Harmonice Mundi (Harmonies of the World), Johannes Kepler Gesammelte Werke, Munich, 1937, v. 6, p. 363

Johannes Baptista von Helmont (1579-1644)
Themelues i kimis? pneumatike dhe i fiziologjis? kimike, Helmont shpiku termometrin dhe barometrin. Uollt?r Peixh?ls, i cili shkroi nj? lib?r mbi aspektet fetare t? shkenc?s s? fon Helmontit, tha se ai n? k?rkimet e tij frym?zohej nga besimi i tij fetar.
Dan Graves, Scientists of Faith, Kregel Resources, 1996, p. 51

Blaise Pascal (1623-1662)
Duke kontribuar me inovacion t? madh n? gjeometrin? e koh?s s? Grek?ve t? Lasht?, Paskal ishte nj? shkenc?tar i dalluar i cili b?ri zbulime t? r?nd?sishme q? n? mosh? t? re. P?rve? ndihmes?s s? tij n? matematik?, Paskal ishte gjithashtu p?rgjegj?s p?r zbulime kolosale n? fizik?. Ai b?ri shum? studime n? mekanik?n atmosferike dhe t? l?ngjeve dhe provoi se presioni atmosferik ndryshon sipas lart?sis?.

Nj? figur? e shquar n? historin? e shkenc?s, Paskal ishte gjithashtu nj? njeri shum? shprit?ror. Ai iu referua fuqis? s? p?rjetshme t? Zotit kur tha se Zoti ?sht? Krijuesi i ?dogj?je q? nga matematika e deri te rregulli i element?ve.
Dan Graves, Scientists of Faith, Kregel Resources, 1996, p. 57

John Ray (1627-1705)
Botanisti britanik me reputacion Xhon Rei ishte besimtar. Ai ndjente se n?se njeriu ?sht? sjell? mbi tok? p?r t'i pasqyruar Zotit lavdin? e t? gjith? veprave t? Tij, at?her? ai duhet t? v?rente ?dogj? q? Ai krijoi. N? rinin? e tij, i nxitur nga kjo pik?pamje, Rei u mobilizua n? k?rkimin shkencor. Ai g?zonte autoritetin m? t? lart? si n? botanik? dhe zoologji. Shkroi nj? lib?r t? mir?pritur: Urt?sia e Zotit n? Krijim. N? k?t? lib?r, ku Rei prezantoi mij?ra bim?, insekte, zogj, lloje peshqish, etj, ai raportoi se natyra zbulon ekzistenc?n e nj? Krijuesi. Veprat krijuese t? Zotit, tha ai, ishin "vepra t? krijuara nga Zoti n? fillim dhe t? ruajtura po prej Tij deri n? k?t? dit?, n? t? nj?jtat gj?ndje dhe kushte si? ishin krijuar n? fillim.
Henry M. Morris, Men of Science Men of God, Master Books, 1992, p.18

Rei, i cili i dha nj? kontribut t? konsideruesh?m botanik?s, gjithmon? theksonte se shkenca dhe feja takohen n? shum? rrug?. Q?ndrimi i tij kuptohet m? mir? nga fjal?t e tij: "Nuk ka pun? m? t? vlefshme dhe t? k?naqshme p?r nj? njeri t? lir? sesa t? shoh? veprat e bukura t? natyr?s dhe t? nderoj? urt?sin? dhe mir?sin? e pafund t? Zotit."
Dan Graves, Scientists of Faith, Kregel Resources, 1996, p. 66

Robert Boyle (1627-1691)
I vler?suar si babai i kimis? moderne, Bojlli b?ri shum? zbulime shkencore revolucionare. Ai p?rcaktoi lidhjet mes ndryshimeve t? presionit t? ushtruar ndaj ajrit dhe v?llimit q? ajri z?, i cili njihet sot si "Ligji i Bojllit p?r gazet". Shpikjet e tjera t? tij p?rfshijn? nj? lloj letre lakmuesi dhe nj? frigorifer t? thjesht?. Ai demonstroi se uji bymehet kur ai ngrin. P?rkufizimi i sot?m i "elementit" u dha prej tij. Gjithashtu ai kontribuoi dhe n? teorin? e atomizmit ku diskutonte se n?se ajri ngjeshet duhet t? ket? hapsira boshe mes th?rrmijave t? tij.

Nd?rsa ishte p?rgjegj?s p?r zbulime kaq t? m?dha shkencore, Bojlli ishte nj? besimtar mjaft i devot?. Ai besonte se ka nj? modelim inteligjent n? natyr? q? ?sht? krijuar nga nj? Krijues t? Gith?fuqish?m. Bojll shpjegonte n? leksionet dhe shkrimet e tij se shkenca dhe besimi n? Zot duhet t? q?ndrojn? krah p?r krah. N? nj? leksion t? mbajtur, ai tha: "Kujto t'i jap?sh lavdi atij q? ishte autori i natyr?s? P?rdor dijen p?r t'i b?r? mir? njer?zimit."
Dan Graves, Scientists of Faith, Kregel Resources, 1996, p. 63

Projektimi i p?rkryer i k?tij sistemi t? madh t? bot?s dhe sidomos struktura kurioze e trupave t? kafsh?ve dhe p?rdorimet e tyre t? shqisave dhe pjes?ve t? tjera, kan? qen? motivet madhore q? kan? nxitur filozof?t e ?do kohe dhe kombi t? pranojn? nj? Hyjni si autor i k?tyre strukturave t? mrekullueshme.
John Marks Templeton, Evidence of Purpose - Scientists Discover the Creator, Continuum, New York 1994, p.50

Antonie von Leeuwenhoek (1632-1723)
Ishte Lojvenh?k ai q? zbuloi bakteret. Lojvenh?k m?soi t? mpreh? lentet e veta zmadhuese p?r t? ekzaminuar indet. I t?rhequr nga ajo q? shikonte, ai filloi t? prodhonte zmadhues t? tjer? - dhe u b? k?shtu njeriu i par? q? pa dhe p?rshkoi bakteret me an? t? nj? mikroskopi.

Q?llimi i tij p?r t? hedhur posht? iden? e gjenerimit spontan, pa nj? Krijues, e ?oi drejt kryerjes s? studimeve t? r?nd?sishme shkencore. P?r k?t? arsye ai studioi sistemet ushqyese t? bim?ve dhe kafsh?ve, ekzaminoi spematozoid?t, transportimin e l?nd?ve ushqyese tek bim?t dhe strukturat dhe funksionet e pjes?vet t? ndryshme t? bim?ve. Objekt tjet?r i v?zhgimeve t? tij u b?n? qelizat e gjakut. Ishte i pari q? studioi kapilar?t dhe q? pa qelizat e gjakut t? kalojn? n? to. P?rpara Lojvenh?k asnj? nuk kishte kuptuar se muskujt p?rb?hen nga fijet.
Dan Graves, Scientists of Faith, Kregel Resources, 1996, p. 70

Isaac Newton (1642-1727)
I konsideruar si shkenc?tari m? i madh i t? gjitha koh?rave, Njutoni ishte matematicien dhe fizikant. Kontributi i tij m? i madh ndaj shkenc?s ishte zbulimi i ligjit t? gravitacionit universal. Ai shtoi konceptin e mas?s n? lidhjen mes forc?s dhe nxitimit; prezantoi ligjin e veprimit dhe kund?rveprimit dhe parashtroi tez?n se nj? trup n? l?vizje do vazhdoj? t? l?viz? n? vij? t? drejt? me shpejt?si konstante p?rsa koh? q? mbi t? nuk vepron nj? forc?. Ligjet e l?vizjes s? Njutonit u p?rdor?n p?r 4 shekuj q? nga llogaritjet e thjeshta inxhinjerike deri tek projektet teknologjike m? komplekse. Kontributet e Njutonit nuk ngelen vet?m tek graviteti por zgjerohen n? fushat e optik?s dhe mekanik?s. Si zbulues i shtat? ngjyrave t? drit?s, Njutoni hodhi k?shtu themmelet e nj? disipline t? re t? quajtur optik?.
In addition to his groundbreaking discoveries, P?rve? zbulimeve t? tij shp?rthyese, Njutoni shkroi esse kritike n? refuzim t? ateizmit dhe mbrojtje t? Krijimit. Ai mb?shteste iden? se "krijimi ?sht? shpjegimi i vet?m shkencor". Njutoni besonte se universi mekanik, nj? or? gjigande gjithmon? n? pun?, n? analogjin? ? tij mund t? jet? vet?m vep?r e nj? Krijuesi t? gjith?fuqish?m dhe t? urt?.

Pas zbulimeve t? Njutonit q? ndryshuan rrjedh?n e bot?s, q?ndronte d?shira e tij p?r t'iu afruar m? tep?r Zotit. Njutoni v?zhgoi objektet e krijimit t? Zotit p?r ta njohur m? mir? At?. Si p?rfundim ai iu p?rkushtua studimeve me energji t? madhe. Njutoni zbuloi arsyen q? fshihet pas zellit t? tij p?r k?rkime shkencore me fjal?t e m?poshtme, t? marra nga vepra e tij e famshme Principia Mathematica (Matematika Elementare):