Uji !

Titulli: Uji ! Sat May 23, 2009 9:40 am

P?rshtatshm?ria e ujit

Biokimisti i njohur A. E. Nid'ham n? librin e tij me titull "The Uniqueness of Biological Materials (Unikaliteti i Materieve Biologjike)" tregon se p?r formimin e jet?s ?sht? e domosdoshme ekzistenca e materialeve t? l?ng?ta. N?se ligjet e universit do t? lejonin vet?m ekzistenc?n e materieve t? ngurta e t? gazta, jeta nuk do t? shfaqej kurr?. Sepse atomet e l?nd?ve t? ngurta jan? shum? t? nd?rthurur dhe t? q?ndruesh?m me nj?ri-tjetrin dhe kurr? nuk mund t? lejojn? procese molekulare dinamike t? domosdoshme p?r t? formuar organizma t? gjalla. N? gaze atomet nuk kan? stabilitet dhe enden t? lir?, e k?shtu q? n? nj? struktur? t? till? nuk ?sht? e mundur t? kryhen ato mekanizma t? komplikuara t? organizmave t? gjalla.

Shkurtimisht, p?r t'u zhvilluar proceset e duhura p?r jet?n ?sht? e domosdoshme ekzistenca e nj? mjeti t? l?ng?t. I vetmi l?ng ideal ?sht? uji.

Zot?rimi i ve?orive jasht?zakonisht t? p?rshtatshme p?r jet?n, i ujit q? prej koh?sh i pat t?rhequr v?mendjen shkenc?tar?ve. Puna e par? e imt?sishme mbi k?t? tem? ?sht? libri i natyralistit anglez Uilliam Ueuell, i botuar n? vitin 1832 me titull "Astronomy and General Physics Considered with Reference to Natural Theology (Astronomia dhe Fizika e P?rgjithshme n?n Referimet e Teologjis? Natyrore). Ueuell shqyrtoi m? tep?r ve?antit? termale t? ujit dhe tregoi se disa ve?ori termale t? tij, t? cilat reagojn? n? kund?rshtim me ligjet e p?rgjithshme t? natyr?s, jan? argumenta mbi krijimin posa??risht p?r jet?n t? k?saj l?nde.

Komentet m? t? gj?ra mbi p?rshtatshm?rin? e ujit p?r jet?n erdh?n pothuajse nj? shekull m? von? pas librit t? Ueuell nga profesori n? deg?n e kimis? biologjike t? Universitetit t? Harvardit, Lorenc Henderson. Ky i fundit n? librin e tij me titull "The Fitness of Evironment (P?rshtatshm?ria e Mjedisit)" q? m? pas do t? cil?sohej si "vepra m? e r?nd?sishme shkencore e ?erekut (25-vje?arit) t? par? t? shekullit 20-t?", ka rezervuar nj? vend t? ve?ant? p?r ujin. Henderson n? k?t? lib?r arriti n? p?rfundime t? r?nd?sishme p?rreth ambientit natyror t? Tok?s:

"Mjedisi yn?, me ve?orit? themelore t? tij (pra, n? aspektin e ve?orive kimike dhe fizike t? hidrosfer?s me proceset fiziko-kimike dhe kimikatet e ndryshme q? p?rmbajn? gjallesat) ?sht? ai mjedis q? mund t? ishte m? i p?rshtatsh?m p?r jet?n".