Sistemi Periodik i Elementeve

Titulli: Sistemi Periodik i Elementeve Sat May 23, 2009 9:41 am

Sistemi Periodik i Elementeve!

Nga fundi i shekullit XVIII kimistet filluan ti ndajne substancat e thjeshta ne elemente dhe ne perberje kimike ( substanca te perbera)
Jan? b?r? shum? p?rpjekje p?r te arritur deri ne klasifikimin e elementeve ne nj? sistem periodik.
Fillimet e tyre i perkasin vitit 1817 kur kimisti gjerman Dobereiner,tregoi se masa e Stronciumit ne nj? perberje kimike gjendet midis masave te dy elementeve te ngjashen,Kalciumit dhe Bariumit ( metale alkalinotokesore) e ne perberje kimike te ngjashme.
Vite me von? u bene te njohura dhe treshe te tjera elementesh te ngjashem....Triada. ..p.sh triada e halogjeneveku renditeshin klori,bromi e jodi.
triada e metaleve alkaline,ku renditeshon Litiumi,natriumi e kaliumi.
Kimiste te tjer? kan? treguar se elementet mund te grupoheshin ne bashkesi m? me shum? elemente te ngjashem. K?shtu magnezi iu shtua alkalinotokesoreve, fluori iu shtua halogjeneve etj.
Po k?shtu oksigjeni,squfuri,arseniku,antimoni e bismuthi qe nga 1854 b?jn? pjes? ne nj? familje.
Rreth 1862 kimisti francez Shankurtua,i vendosi elementet sipas rritjes se mases atomike
Pohimi se vetite e elementeve jan? ne var?si periodike te mases atomike t? tyre perben ligjin periodik.
Kimisti Anglez Nju lends me 1863 propozoi nj? sistem klasivikimi te elementeve sipas rritjes se mases atomike.
Elementet ishin ndare ne shttate grupe me shtat? elemente secili. Ai e quajti k?t? klasifik Ligj i Oktatave.

Idet e m?vonshme e me nj? r?nd?si kolosale dalin ne pah ne 1869 nga rusi Dimitri Mendelejev.
Ai kreu nj? studim te thelluar midis mases se elementeve dhe vetive t? tyre fizike e kimike
Ai propozoi nj? tabele te perbere nga 17 shtylla e me pas nj? tabele me 8 shtylla e cila u perdor p?r shum? kohe e me von? u zevendesua me tabelen me perioda te gjata, te cilem e perdorim dhe sot.
Grupin VIIIA ,gazet e plogeta, qe nuk njiheshin ne koh?n e Mendelejevit,e shtuan anglezet Relej dhe Ramsej me 1894 pasi zbuluan heliumin, neonin dhe argonin.

Pas zbulimit te elektonit nga fizikanti Tomson dhe propozimit te teorise berthamore te nd?rtimit te atomit nga Ratherford,fizikanti anglez Van Den Brok,vuri re se ngarkesa e berthames qe e njohim si numri atomik p?rputhet me numrin e elementit ne sistemin periodk.
Fizikanti anglez Mozli percaktoj vlerat e sakta te numrit atomik te elemeteve n?p?rmjet studimit te spekterave t? tyre rentgen X
Me 1922 Bori b?ri nj? interpretim te tabeles sipas struktur?s elektronike te atomit dhe propozoi tabelen me perioda te gjata, qe p?rdoret e sot.
__________________

» Sistemi satelitor GPS paralajmeron fundin