Periudha me kufij gjithmon? e m? t? pap?rcaktuar, adoleshenca paraqet "momentin e nj? kalimi" t? ve?ant?.
"?sht? periudha m? delikate e kalimit nga bota e f?mijris? n? at? t? pjekuris?"
Shum? tradita antike , hyrjen n? k?t? mosh? e festonin me rite cermionale, q? donin t? tregonin fundin e femijrise, dhe fillimin e jet?s s? nj? t? rituri. Sot periudha e f?mijris? ?sht? zvog?luar gjithmon? e m? shum? ,dhe mosha nga 12 deri 13 vje? futet n? at? q? quhet faza para adoleshente. Kjo ka ardhur p?r nj? s?r? arsyesh , ku mund t? ve?ojm? ndryshimet fizike , familjare , arsimore , ambjentit etj. N? k?t? stad subjekti ka humbur "kushtet" e nj? f?mije me t? gjitha disavantazhet e saja, por akoma nuk ka fituar cil?sit? p?r t? q?n? i ritur. Adoleshenti ndodhet p?rball? disa motive kontraditore si: panvarsia nga familja dhe nevoja p?r t? q?n? i p?rk?dhelur, d?shira dhe nj?koh?sisht pak?naq?sia p?r t? q?ndruar n? grup, vet?m p?r t? q?n? nj? sh?mbull etj.
Faktor?t q? p?rcaktojn? formimin e adoleshentit
Ndarja nga familja.
Fillon faza e konflikteve t? para me prind?rit, p?r motivin e panvarsis? s? tyre, duke u v?n? n? disa raporte t? reja q? her? i shkelin dhe her? i respektojn? , nd?rsa jan? m? n? kontakt n? mardh?niet shoqerore
Identiteti
Duke dal? nga periudha e f?mijris?, adoleshenti k?rkon t? formoj? personalitetin e vet. N?p?rmjet p?rvoj?s s? jetuar, formohen n? t? gjitha nuancat : karakteri, vlerat intelektuale, ndjeshm?ria etj.
Mardh?niet me miqt?
Grupi ?sht? berthama e jet?s s? mardh?nive reciproke. ?sht? v?ndi i r?nd?sish?m q? lejon t? shprehen ndjenjat ashtu si? duken e njihen. P?rve? k?tyre ,formohen dhe aft?sit? shpoq?rore m? t? p?rgjithme ku mund t? ve?ojm? altruizmin(gadishm?rin? p?r t? ndihmuar), ballafaqimin dhe debatin.
Realizimi i nj? projekti
Me mbarimin ? periudh?s shkollore dhe afrimin e asaj t? pun?s, adoleshenti fillon t? ballafaqohet me nevoj?n per t'u mar? me nj? projekt dhe ta p?rfundoj? at?. Ballafaqimi me pergjegj?sit? e para, ?sht? nj? fush? delikate dhe v? bazat p?r t? ardhmen e t? riut p?r t? z?n? nj? v?nd n? shoq?ri.
Zgjedhia e s? ardhmes s? vetes
Fundi i studimeve t? detyruara i v? t? rinjt? (adoleshent?t) p?rball? zgjedhjes s? par? t? v?rtet?:?far? drejtimi t? studimeve t? vazhdoj?? Cilin profesion imagjinon n? vetvete?
?sht? nj? vendim i r?nd?sish?m n? t? cilin ka nj? pesh? t? madhe vler?simi q? i riu ka p?r vetveten sesa aft?sit? reale praktike t? tij.
Si p?rjetohen disa momente nga jeta e adoleshentit?
"Ndihem keq".
Pamja fizike n? mosh?n e adoleshentit, paraqet kart?n e identitetit t? individit.
Ndryshimet e trupit, t? z?rit tek t? rinjt? , t? linjave trupore tek t? rejat, p?rb?jn? sh?mbuj t? nj? modifikimi trondit?s t? organizmit. N? se keto momente p?rjetohen keq, mund t? kusht?zojn? dhe minojn? vetvler?simin duke patur nj? antipati p?r vetveten.
"Askush nuk m? kupton"
Nj? tjet?r problem ?sht? izolimi ku shpesh adoleshenti ndihet i braktisur dhe mendon se problemet e tij jan? m? t? r?ndat n? bot? dhe askush nuk mund ta ndihmoj?. N? se mbyllja n? vetvete arin nivele ekstreme, adoleshenti rrezikon t? jet? i frenuar dhe t? jetoj? i t?rhequr
"Nuk kam miq"
Ndonj?her? adoleshentet q? jan? m? t? ndjesh?m dhe m? t? tr?mbur, rezikojn? t? jen? t? izoluar nga pjesa tjet?r e grupit vet?m p?r k?t? cil?si t? tyre. Pasoja ?sht? q? nj? pasuri e brendshme e adoleshentit, vetem q? nuk ?sht? n? gj?ndje ta demostroj? transformohet n? nj? difekt t? r?nd?
"Nuk di ?far? t? b?j di?ka t? r?nd?sishme"
Tysnia e familjes dhe e shoq?rise ndonj?her? mund t? krijojn? ankth tek t? rinjt?, duke bllokuar zgjedhjen e tyre p?r t? ardhmen. Te rinjte q? kan? dyshime n? vlerat e tyre, k?rkojn? t? ndjekin rug?n e parardh?sve t? tyre: v?llai, prindi ose nj? mik, dhe t? zgjedhin drejtimin e studimit pa q?n? i bindur p?r pasojat e k?saj zgjedhjeje.
"Kurthet" e adoleshenteve
P?r t? rejat(adoleshentet)
Modelet e bukuris?: elegante, top modele, aktore, letrare, perfekte n? ?do detal dhe t? p?rq?ndruara vet?m n? suksesin e tyre, ndonj?her? edhe t? zbrazura nga ngarkesat afektive.
P?r t? rinjt?
Agresiviteti : impulsiviteti dhe agresivitei p?r t? rinjt? b?het nj? m?nyr? sjelljeje e r?nd?sie t? par?.
T? rinjt? superaktiv?, impulsiv? shkarkojn? energjin? e tep?rt t? akumuluar n? trupin e tyre, duke krijuar raste p?r kacafytje. Kurse t? rinjt? e frenuar, pasiv? jan? indiferent? dhe t? pazot? per t'u mbrojtur ose fituar respektin. Si n? njerin rast dhe n? tjetrin, problem ?sht? v?shtir?sia p?r t? kanalizuar t? nxehurit duke p?rdorur nj? m?nyr? konstruktive.