Ilaq qe lufttonn nje nr. semundjesh!

Titulli: Ilaq qe lufttonn nje nr. semundjesh! Tue May 19, 2009 3:22 am

Ilaq qe lufttonn nje nr. semundjesh!

LDN, nj? ila? i ri q? lufton nj? num?r s?mundjesh

Rastet e mbipesh?s trupore mes f?mij?ve nuk p?sojn? rritje
Statistikat e fundit t? qeveris? tregojn? se q? nga viti 1999, rastet e
mbipesh?s trupore tek f?mij?t nuk kan? sh?nuar rritje. Shtrohet pyetja;
A mund t? jet? ky fillimi i fundit t? rastave t? mbi pesh?s trupore tek
f?mij?t?

Mbi pesha trupore n? Shtetet e Bashkuara ka q?n? n? rritje q? prej
vitit 1960 kur vet?m 5 p?rqind e f?mij?ve ishin mbipesh?. N? vitin
1999, kjo shif?r u rrit n? 19 p?rqind, por t? dh?nat e fundit tregojn?
se k?to shifra po shkojn? drejt r?nies.

Shkenc?tar? pran? q?ndr?s p?r kontrollin dhe parandalimin e s?mundjeve
analizuan t? dh?nat nga 8 mij? f?mij? n? mbar? vendin q? morr?n pjes?
n? nj? anket? sh?ndet?sore. Ekspert?t morr?n n? shqyrtim t? dh?nat nga
viti 1999 deri m? 2006 dhe vun? re se gjat? k?saj periudhe rastet e
mbipesh?s trupore tek f?mij?t nuk ishin shtuar. K?to nivele nuk ishin
rritur si tek djemt? edhe tek vajzat, megjith?se f?mj?t meksikano
amerikan? e afrikano amerikan? vazhdojn? t? jen? me mbipesh? m? t?
madhe n? krahasim me f?mij?t e rac?s s? bardh?.

Ekspert?t shprehen t? k?naqur n? p?rgjith?si me t? dh?nat e studimit,
duke th?n? se k?to jan? rezultatet e p?rpjekjeve dhe masave t? mara nga
sektori i sh?ndetit publik p?r t? luftuar mbipesh?n trupore tek f?mij?t
duke hequr nga menut? e menzave t? shkollave artikujt ushqimor? q?
shkaktojn? mbipesh?. Por gjithashtu ata theksojn? se mos shtimi i
rasteve t? mbipesh?s nuk do t? thot? pak?sim i tyre dhe n? k?t? drejtim
mbetet ende shum? pun? p?r t?u b?r?.

LDN, nj? ila? i ri q? lufton shum? s?mundje

Shkenc?tar?t kan? krijuar nj? ila? q? mund t? p?rdoret ndaj shum?
s?mundjeve p?rfshi skleroz?n e shum?fisht?, parkinsonin madje edhe
kund?r virusit HIV. Por v?shtir?sia q? ndeshen ata ?sht? financiare dhe
se sa do t? jen? n? gjendje t? bindin firmat farmaceutike p?r t?
investuar n? k?t? prodhim t? ri?

Ila?i quhet LDN, akronim anglisht q? n? shqip mund t? p?rkthehet si
?doz? e ul?t naltrexone?. Shum? pacient? q? e kan? provuar thon? se
ila?i jep rezultat t? mira dhe nuk l? efekte t? k?qia an?sore. Por
marrja e LDN-s? n? farmaci mund t? jet? problem.

Pam Suegart p?rpiqet t? kujdeset p?r f?mij?t e saj. Por nuk e ka t?
leht?. Ajo vuan nga s?mundje Crohn q? shkakton fryrje e ndonj?her?
ulcer n? organin e tretjes. Si pasoj? e s?mundjes, Pam ra nga pesha
afro 30 kilogram dhe flok?t filluan t?i binin. Dikush i tha se
shkenc?tar?t n? nj? klinik? po b?nin prova me nj? ila? t? ri q? mund
t?a ndihmonte at?. K?shtu Pam u b? pjes? e grupit t? pacient?ve q? po
eksperimenton ila?in LDN n? Kolegjin mjek?sor t? Pensilvanis?.

Deri tani ky ila? ?sht? provuar i suksessh?m n? doza t? larta vet?m n?
trajtimin e personave n?n ndikimin e forte t? drog?s si heroine e
opium. Shkenc?tar?t mendojn? se nj? doz? e ul?t me LDN mund t? ndihmoj?
miliona pacient? q? vuajn? nga s?mundje t? ndryshme. Megjithat? mjek?t
kan? provuar se LDN-ja mund t? pak?soj? duksh?m simptomat tek pacient?t
me dhimbje n? stomak.

Mjekja Xhill Smith thot? se LDN-ja vepron duke forcuar sistemin e
imunitetitit t? organizmit, ndryshe nga ila?et e tjera q? e dob?sojn?
at?. Dhe dob?simi i sistemit t? imunitetit dihet se i hap rrug?n
s?mundjeve t? tjera dhe mund t? b?het shkak p?r kancer. Deri tani
shkenc?tar?t jan? t? k?naqur me rezultatet dhe pas dy a tre provave t?
tjera klinike, ata shpresojn? q? LDN-ja t? dal? n? farmaci.

Nd?rkoh? doktor Ian Zagon pran? Kolegjit mjek?sor, po p?rdor minjt? n?
laborator p?r t? par? n?se LDN-ja mund t? ndihmoj? p?r ngadal?simin e
s?mundjeve t? parkinsonit dhe t? skleroz?s s? shum?fisht?. Ai filloi
k?rkimet n? k?t? fush? pasi d?gjoi nga pacient?t pjesmarr?s n? studim,
se duke marr? LDN ata ndjeheshin m? mire.

Por p?r t? siguruar miratimin nga qeveria p?r p?rdorimin e LDN-s?
nevojiten prova e studime t? tjera n? shkall? t? gj?r?, dhe p?r k?t?
duhen fonde. Doktor Zagon thot? se fondet financiare p?r studime n?
shkall? t? gj?r? zakonisht vijn? nga firmat e m?dha farmaceutike.
Shkenc?tar?t thon? se LDN-ja ka edhe kosto t? ul?t, vet?m nj? dollar?
n? dit? p?r pacient dhe kjo mund t? shihet nga firmat framaceutike si
pa interes fitimi. Studimi i tanish?m financohet nga Instituti komb?tar
i sh?ndetit dhe nga Programi p?r k?rkime mjek?sore n? shkall? t? gjer?