Sjellja e f?mis? tuaj

P?rgjegj?sia e prind?rve ?sht? q? ta m?sojn? f?mij?n t? sillet t? mir?. F?mij?t m? mir? m?sojn? n?se i tregoni shembull personal.

Sjellje e caktuar nuk ?sht? e pranueshme n?n asnj?far? kushtesh. Nuk duhet t? lejohet zgjedhje n?se b?het fjal? p?r ?far?do gj?je e cila e k?rc?non sh?ndetin/sigurin? e f?mis? ose ardhm?rin? e tij. P?r shembull f?mija i s?mur? duhet t? mar?r bar?ra. F?mija i vog?l nuk guxon t? luaj? n? rrug?, ose tinejxheri nuk guxon t? vozitet me vozit?s t? dehur. F?mija nuk duhet t? ik? nga shkolla. Shkolla e p?rgatit q? t? mund t? punoj? dhe fitoj? p?r jet?n, gjegj?sisht b?het fjal? p?r ardhm?rin? e tij.

P?r sjellje t? caktuar mund t? bisedohet, p?r shembull a do t'i lyej? flok?t ose a do ta rregulloj? krevatin etj.
?far? duhet t? prisni?

* F?mij?t dallohen n? sjellje n? var?si nga mosha e tyre dhe nga personaliteti. B?huni i drejt? dhe real n? raport t? asaj se ?far? prisni nga ata.
* Thuajini f?mij?s ?far? prisni prej tij. Instrukcionet duhet t? jen? t? qarta dhe nuk duhet t? hiqni dor? nga ato.
* Mos k?rkoni nga f?mija juaj t? b?j? di?ka, k?shtu q? do ti lini rast t? thot? jo. N? vend q? t? pyesni ,,a je i p?rgatitur p?r n? krevat?? thoni ?Koha ?sht? q? t? p?rgatitesh p?r n? krevat?.
* M? par? ia b?ni me dije p?r at? q? prisni prej tij, p?r shembull ,,n? 5 minutat e ardhshme, ?sht? koha q? t'i mbledh?sh lod?rat?.
* B?ni nj? list? t? shkurt?r t? rregullave. Ndihmoni f?mij?s suaj t'i kuptoj? rregullat dhe v?rtetoni qart? ?far? do t? ndodh? po qe se i thyen ato.
* Stimuloni pavar?si. Lejoni q? pun?t rutinore f?mija t'i b?j? vet?.
* Hartoni plan ditor, dhe p? r mbahuni atij . N? t?, le t? j? jet? e p?rfshir? shkolla, t? luajturit, detyrat sht?piake, TV, ushqimet, pastrimi dhe t? fjeturit.
* Adoleshcenca ?sht? periudh? e ve?ant?. Adoleshcent?t duhet t? trajtohen n? m?nyra t? ndryshme nga f?mij?t e vegj?l.

Si t? veproni n?se f?mija nuk sillet mir??


Mundohuni ti sqaroni f?mij?s se si duhet t? sillet. P?rdorimi i d?nimit fizik si? ?sht? t? rrahurit ?sht? m? pak efikase. Ajo mund ta ndaloj? sjelljen e keqe, por nuk do ta m?soj? f?mij?n t? sillet mir?. Mundohuni n? m?nyr? tjet?r ta disciplinoni f?min?.

* Injoroni sjellje t? keqe. F?mit? duan ta t?rheqin kujdesin e prind?rve t? tyre. Bile edhe kujdesi negativ mund t? veproj? n? m?nyr? stimulative. N? vend q? ti p?rgjigjeni, mundohuni ta injoroni sjelljen e keqe. Kushtoni r?nd?si at?her? kur t? filloj? t? sillet mir?. Keni kujdes injorimi nuk ?sht? i lejuar n?se f?mija sillet n? m?nyr? t? rrezikshme. Sjellja e till? duhet t? nd?rpritet menj?her?.
* P?rdorni d?nimin me ,,p?rjashtim? (time-out). Thuajini f?mij?s m? p?rpara, cila sjellje do t? d?nohet me p?rjashtim (time-out). Time-out vepron mir? pas sulmeve t? hidh?rimit, kur f?mija krejt?sisht e humb kontrollin ose n?se f?mija sillet n? m?nyr? agresive ose t? rrezikshme. B indeni se do ta d?noni me,,p?rjashtim?n?se nuk sillet mir?. Mos u t?rboni . N?se parabindja nuk vepron, d?nojeni me time-out. Zgjidhni vend i cili ?sht? i m?rzitsh?m, por mos t? veproj? n? m?nyr? friguese. P?r shembull, n? karrike me fytyr? t? kthyer kah muri. ?doher? rrini n? af?rsi q? ta shikoni por mos i flisni. P?rdorni or? q? t? rrij? sakt?sisht sa keni parapar?. Koha duhet t? jet? e shkurt? ( rreth nj? minut? p?r secilin vit t? mosh?s).N?se f?mija e l?shon vendin, kthejeni prapa dhe eventualisht filloni me num?rimin e koh?s, p?rs?ri. Kur t? mbaroj? d?nimi, mos i flitni p?r sjelljen e keqe. M? mir? ?sht? q? t'i sqaroni se ?far? k?rkoni nga ai ose l?vd?rojeni/shp?rblejeni rradh?n tjet?r kur t? sillet mir?.

Si t? veproni kur sillet mir??


Shp?rblejeni p?r sjelljen e mir? me l?vdata, shp?rblime ose p?rkujdesje. Shp?rblimi nuk duhet t? blihet me t? holla. Mund t? jet? edhe nj? p?rqafim i thjesht? ose t'i shtohet numri i p?rallave kur e vini n? gjum?, ose t'i p?rgatitni di?ka speciale p?r t? ngr?n?.?sht? mir? ta lini f?min? q? vet? ta zgjedhi dhurat?n. Mos i premtoni di?ka t? cil?n nuk mund t'ia dhuroni. Potenconi n?se b?n di?ka t? mir?.

Si ta p?rmir?soni sjelljen e f?mis? tuaj?

* Mundohuni q? at? q? doni ta korrigjoni ta arrini pa p?rdorur forc? . Le t? duket si loj?, e jo si obligim . P?r shembull n?se duhet t? shkoj? n? krevat, p?rdorni or?n dhe thuajini t? fshihet n?n kuvert? para kalimit t? koh?s.
* M?sojeni n? vet?kontrollim. Lejoni q? t? zgjedhi mes obligimeve. P?r shembull t? zgjedh? cilin lib?r ta lexoj? para se t? flej?.
* Mos u mundoni q? t? korrigjoni ?do gj? p?rnj?her?. Zgjidhni nj? ose dy pun? n? t? cilat duhet t? punoni.
* Jepni f?mij?s koh? q? t? m?soj?. Sjellja ndryshon ngadal?. P?r shembull, luteni q? t? luaj? qet?, 10 minuta. Jepni l?vdata p?r t?. Pas disa dit?ve, rriteni k?t? koh? n? 15 minuta. L?vd?rojeni vet?m n?se e ka realizuar k?rkes?n. Vazhdoni m? tutje.
* Mund t? formoni s i stem t? shp?rblimit, me pikat t? cilat duhet t'i p?rfitoj? n?se sillet mir?. Shfryt?zoni ditar, ku sakt?sisht do t? sh?noni se ?'ka ndodhur. N?se sillet mir? ? jepni pik?, n?se fiton 10 pika- fiton shp?rblim t? vog?l, e cila p?r t? nuk ?sht? aq e r?nd?sishme.

Ku mund t? k?shilloheni m? shum??

* Pediatri
* Mjeku familjar
* Psikologu