Fjal?t m? t? zakonshme p?r drog?n
Droga depresante (Depressant drug)Nj? lloj droge q? ngadal?son funksionet e trupit duke p?rfshir? edhe mesazhet p?r dhe nga truri. Drogat depresuese p?rfshijn? alkoolin, kanabis dhe benzodiazepinat (qet?suesit e leht?).
Var?sia nga droga (Drug dependence)Kur nj? person b?het i varur nga droga pas p?rdorimit t? r?nd? dhe afatgjat? t? drog?s. Personi ka nevoj? q? t? p?rdor? drog?n q? t? ndihet normal ose q? t? mos ket? simptomat e pak?ndshme t? kriz?s s? munges?s. Var?sia mund t? jet? fizike,psikologjike ose t? dyja bashk?.
Parandalimi i drog?s (Drug prevention)Programe dhe projekte t? krijuara p?r t? parandaluar ose p?r t? shtyr? marrjen dhe p?rdorimin e drog?s, p?r t? mbrojtur nga rreziqet e saj si edhe p?r t? parandaluar d?met e shkaktuara prej p?rdorimit t? drog?s.
Pak?simi i d?meve (Harm minimisation)Pak?simi i d?meve ka t? b?j? me rregullat dhe programet q? kan? si q?llim q? t? pak?sojn? d?met e shkaktuara nga droga dhe q? t? p?rmir?sojn? gjendjen sh?ndet?sore, sociale dhe ekonomike p?r komunitetin dhe individin. Q? n? vitin 1983, rregullorja e pak?simit t? d?meve ?sht? fokusuar drejt pak?simit t? furnizimit dhe k?rkesave p?r drog? si edhe drejt d?meve q? shkakton p?rdorimi i drog?s.
Drog? halu?inogjene (Hallucinogenic drug)Nj? lloj droge q? shnd?rron perceptimet e personit. Personat q? marrin halu?inogjen? mund t? shohin apo t? d?gjojn? gj?ra q? nuk ekzistojn?, ose mund t? shohin gj?ra t? tjet?rsuara. Ketamina, ?LSD?, ?k?rpudhat magjike? dhe kanabisi jan? t? gjitha droga halu?inogjene.
Narkotik? (Narcotic)Substanca q? kan? fuqi q? t? sjellin gjum? tek nj? person ose t?a b?jn? at? t? turbullt, t? leht?sojn? dhimbjet, t? zbehin ndjesit? ose t? shkaktojn? humbjen e vet?dijes.
Mbidoza (Overdose)Ndodh kur merret nj? sasi e tepruar droge dhe trupi nuk ?sht? n? gjendje q? t?a konsumoj?.
Drog? psikoaktive (Psychoactive drug)Drog? q? ndikon n? sistemin nervor q?ndror. Ka ndikim mbi trurin dhe si rrjedhim mbi m?nyr?n se si personi mendon, ndjehet dhe sillet.
Drog? stimulante (Stimulant drug)Lloj droge q? p?rshpejton funksionet e trupit, duke p?rfshir? mesazhet p?r dhe nga truri. Stimulant?t e b?jn? p?rdoruesin q? t? ndjehet zgjuar, i v?mendsh?m, ose i sigurt tek vetja. Kafeina, nikotina, amfitaminat,kokainatdheekstaziajan?shembujt? drogave stimulante.
Toleranc? (Tolerance)Aft?sia e trupit p?r t? konsumuar drog?n
Kriza e munges?s (Withdrawal)N? se nj? person q? merr drog? e nd?rpret at? ose e pak?son sasin? q? merr, at?her? tek ai ose ajo mund t? shfaqen simptoma fizikesepsetrupifillonq?t?m?sohet q? t? funksionoj? pa drog?. Simptomat e kriz?s s? munges?s jan? t? ndryshme, sipas llojit t? drog?s dhe llojit t? personit p?rdorues, por n? p?rgjith?si ato p?rfshijn? depresion, irritime, ng?r?e, t? p?rziera, djersitje dhe pagjum?si.
2
Drogat n? Australi
Shumica e njer?zve n? Australi her?t a von? p?rballen me drog?n ose problemet q? kan? t? b?jn? me t?. Drogat e ligjshme si kafeina, nikotina (duhani), ?khat?(shkurre gjethet e s? cil?s p?rtypen p?r shkak t? p?rmbajtjes s? amfetaminave), alkooli dhe medikamentet e ndryshme jan? disa nga drogat m? t? p?rdorura.
Droga t? tjera q? p?rdoren n? Australi jan? drogat ilegale si kanabis (marijuana), heroina, ekstazia dhe amfetaminat.
Kjo broshur? jep informacione t? p?rgjithshme p?r drogat dhe efektet e tyre, si edhe p?rgjigje p?r pyetjet m? t? shpeshta p?r drogat.
?far? ?sht? droga?
Droga ?sht? nj? substanc? q? sjell ndryshime fizikedhepsikologjike.Drogamund t? jet? e ngurt? (?khat?), e l?ngshme (alkooli) ose e gazt? (thith?sit).
Si klasifikohendrogat?
Drogat klasifikohensipas:
> efekteve q? japin
> n? se jan? legale ose ilegale
Drogat dhe efektet e tyre
Cilat droga jan? shqet?suese?
P?r komunitetin drogat m? shqet?suese jan? drogat psikoaktive sepse ato veprojn? mbi trurin dhe ndryshojn? m?nyr?n se si mendon, sillet dhe ndjehet individi. Ka tre lloje kryesore droge: depresant?t, stimuluesit dhe halu?inogjen?t.
3